کاسه نمد یا درزگیر قطعه ای است که برای جدا کردن دو سطح که با هم در تماسند استفاده می شود که آن دو سطح می توانند حرکت چرخشی داشته باشند یا ساکن و بدون حرکت باشند. به آن مجموعه آب بندی هم می گویند. کاسه نمد ها با حرکات شدید و تکان های قطعات اطراف خود تماس مستقیم دارند. البته امروزه به تمام واشر های لاستیکی در اشکال مختلف اعم از گرد یا غیره که در دستگاه های مختلف برای جلوگیری از نفوذ سیال ها به بیرون به کار گرفته می شود کاسه نمد می گویند. کاسه نمد مانع ورود گرد و غبار می شود و از نشت و هدر رفت روغن و یا سایر سیال ها جلوگیری می کند و از اصطکاک بین دو سطح جلوگیری می کند.
کاسه نمد ها بر اساس عملکرد از اجزای متفاوتی تشکیل می شوند ولی غالبا اجزای تشکیل دهنده کاسه نمد واشر، فنر و نمد هستند. فنر ها به کاسه نمد قابلیت انعطاف وحالت ارتجاعی و کشسانی می دهند و با این ویژگی منافذ را بهتر بسته و از سرریز و نشت سیال ها به بیرون جلوگیری می کند. واشر ها هم معمولا از جنس فولاد ورقه ای ساخته می شوند تا مقاومت خوبی در برابر ضربات شدید ناشی از حرکت شفت ها داشته باشند.
برای جلوگیری از خورده شدن و پوسیده شدن و فرسودگی کاسه نمد ها را معمولا از جنس تفلون می سازند. کاسه نمد باید طوری طراحی و ساخته شوند که در برابر شرایط مختلف دمایی و فشار های وارده و مواد مرتبط شیمیایی و محیط اسیدی یا بازی مقاومت مناسبی داشته باشند. کاسه نمد ها بر اساس ویژگی ها و محل به کار گیری در دسته های مختلفی تقسیم بندی می شوند که از موارد تاثیر گذار در تقسیم بندی کاسه نمد ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
1-جنس کاسه نمد
2-از نظر موتوری که کاسه نمد برای مصرف در آن تولید می شود.
3-با توجه به جنس و نوع سیالی که کاسه نمد با آن در تماس است.
4-شرایط محیطی که کاسه نمد در آن قرار می گیرد.
تعویض کاسه نمد
برای تعویض کاسه نمد باید با احتیاط عمل کرد. برای در آوردن کاسه نمد فرسوده و جایگزین کردن کاسه نمد جدید باید از ابزار های مخصوصی استفاده شود. معمولا به دلیل اندازه کوچک و محل قرار گرفتن کاسه نمد ها دسترسی به آن ها مشکل است. همچنین در هنگام تعویض باید از ضربه خوردن کاسه نمد جلوگیری کرد. ابتدا باید قطعات اطراف کاسه نمد مثل فلایویل، کلاچ و گیربکس باز شوند.پیش و پس از تعویض باید محل جایگیری و اطراف آن به خوبی تمیز شود. می توان با روغن زدن به لبه های داخلی کاسه نمد حرکت آن را روان تر کرده و عملکرد آن را بهبود بخشید. برای جایگذاری کاسه نمد نیز به ابزار های مخصوصی نیاز است. معمولا کاسه نمد را بر روی میل لنگ قرار می دهند و با ابزار مخصوص آن را در محل مناسبش قرار می دهند. سپس کاسه نمد را به محل مناسب پیچ کرده و آن را در محل مناسب خود محکم می کنند.در هنگام تعویض باید مراقب بود روغن به سمت تسمه تایم نشت و نفوذ نکند و در کار تسمه تایم خلل ایجاد نکند و باعث فرسودگی آن نشود.
انواع کاسه نمد
تعدادی از کاسه نمد های پر کاربرد در بازار در زیر معرفی شده اند:
کاسه نمد چرمی:
این کاسه نمد از جنس چرم است که به دلیل نرمی و انعطاف پذیری خوب چرم اصطکاک خوبی بین دو جسم ایجاد می کند و با قدرت بالای خود در جذب روغن عملکرد مناسب و طول عمر خوبی دارد. کاسه نمد چرمی مقاومت بسیار بالایی در فاصله دمایی بین 70- تا 100 درجه سانتی گراد دارد.
کاسه نمد سیلیکنی:
از جنس سیلیکن است و به دلیل ساختار مواد تشکیل دهنده اش در جذب روغن ضعیف تر است. بهترین عملکرد این نوع کاسه نمد در فاصله دمایی بین 50- تا 180 درجه سانتی گراد است. این کاسه نمد ها بیشتر برای کار در دما های بالا تولید می شوند.
کاسه نمد NBR:
پرمصرف ترین و متداول ترین نوع کاسه نمد در بازار است و به سهولت در بازار یافت می شود.فاصله دمایی عملکرد آن بین 55- تا 105 درجه سانتی گراد است.
کاسه نمد ACM:
یکی از مقاوم ترین کاسه نمد های موجود در بازار است که از ترکیب کاسه نمد NBR و لاستیک اکرلیک ساخته می شود و در دمای پایین تر از 150 درجه سانتی گراد بهترین عملکرد خود را نشان می دهد.
کاسه نمد PU:
این کاسه نمد ها در بازه دمایی 45- تا 100 درجه سانتی گراد بهترین عملکرد را از خود نشان می دهند. این نوع در فشار های بالا عملکرد مناسب تری از خود نشان می دهند و از مقاومت خوبی نیز برخوردارند.
کاسه نمد پلی یورتان:
این نوع در مدت طولانی تری در تماس با روغن و گریس ها خورده و پوسیده می شوند و در مقابل فرسایش و ضربات ناگهانی و پوسیدگی و پارگی مقاومت مناسبی دارند.