اتومبیل دارای ساختار پیچیده ای است که برای به حرکت در آوردن آن بسیاری از قطعات ریز و درشت باید به طور دقیق با هم هماهنگ شوند تا اتومبیل بدون نقص و ایراد شروع به حرکت کند.از این رو به جهت عوض کردن دنده و به وجود آوردن موقعیت مورد نظر در راه منتقل کردن قدرت حرکت، قطعه های زیادی به کار می افتند تا دنده با قطعه محور هماهنگ شود.
ماهک و میل ماهک نیز از قطعاتی است که بابت به حرکت در آمدن اتومبیل نقش مهمی در به وجود آوردن حرکت در دنده ماشین را دارد.
ماهک قطعه ی میله ای و هلالی شکل است که به روی میل ماهک نصب می شود و دارای حرکتی به صورت خطی را دارد. هنگامی که ماهک حرکت می کند جعبه تعویض دنده هم به حرکت در می آید که باعث حرکت دنده می شوند.
نشانه های خرابی ماهک و میل ماهک:
خرابی قطعه ماهک به چندین دلیل ارتباط دارد که همه علائم مربوط به دنده می شود بنابراین هرگاه در دنده و کار با دنده دچار مشکل شدید در اولین اقدام ماهک را بررسی نمایید .علامت های خرابی به شرح ذیل می باشد:
1- در هنگام حرکت اتومبیل در تعویض دنده ها، دنده گیر کند.
2- در هنگام تعویض دنده ها، دنده ها جا نرود.
3- در هنگام رانندگی و عوض کردن دنده ها، دنده بد جا برود.
4- دنده دچار خلاصی شود.
5- دنده بسیار سفت شود.
6- ماهک شکسته شود.علائم بروز نقص ماهک بر روی گیربکس:
هر زمان که در هنگام رانندگی اتومبیل دچار حرکات غیر عادی و یا رها بودن بیش از اندازه دسته ی دنده و یا جا نخوردن دسته ی دنده شد می توان به خرابی ماهک اشاره کرد.
جهت تعویض قطعه مهم ماهک که بسیار به حرکت دنده اثر دارد گاهی نیاز به باز شدن باتری خودرو و گاهی هم نیاز به باز شدن پایه باتری دارد.
انواع حرکت های میل ماهک:
میل ماهک دارای 4 نوع حرکت می باشد از جمله حرکت به صورت دستی، حرکت به صورت خلائی، حرکت به صورت هیدرولیکی و حرکت به صورت الکتریکی می باشد که در این مقاله به حرکت دستی و حرکت الکتریکی می پردازیم.
حرکت به صورت دستی:
در روش دستی همانطور که از نامش مشخص است حرکت توسط دست و از طریق شخص راننده انجام می پذیرد، به طور مثال خودرو پیکان که قطعه گیربکس آن 3 میل ماهک دارد که به اختصار هر سه مورد را توضیح می دهیم.
1- کار میل ماهک اول در خودرو، فراهم کردن حرکت در جعبه ی دنده برای جابجا شدن دنده یک با دنده دو است.
2- کار میل ماهک دوم در خودرو، فراهم کردن حرکت در کشویی دنده برای جابجا شدن دنده سه با دنده چهار است.
3- کار میل ماهک سوم در خودرو، فراهم کردن حرکت خودرو برای دنده عقب است.حرکت به صورت الکتریکی:
در روش الکتریکی حرکت در سینی دنده به مغناطیس الکتریکی وابسته است. در قسمت دنده دکمه هایی وجود دارد که درون آنها هسته هایی از جنس آهن وجود دارد که ماهک به آن متصل می شود.