برای ترمز گرفتن و متوقف کردن خودرو ها معمولا از دو نوع سیستم ترمزی کاسه ای و دیسکی استفاده می شود که هر کدام از این سیستم ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. اساس کار هر دو سیستم معمولا استفاده از سیستم هیدرولیک است. البته در خودرو های سنگین از سیستم بادی نیز استفاده می شود. در گذشته در خودروها بیشتر از ترمز کاسه ای استفاده می شد و امروزه ترمز دیسکی از مقبولیت بیشتری برخوردار است. از ترمز کاسه ای بیشتر روی چرخ های عقب استفاده می شود که از لحاظ قدرت بازدارندگی در چرخ های عقب تفاوت خیلی زیادی با ترمز دیسکی ندارد. امروزه میتوان ترمز های کاسه ای را به ترمز های دیسکی تبدیل کرد. ترمز دیسکی نسبت به ترمز های کاسه ای عملکرد بهتری دارند ولی ترمز های کاسه ای هم موارد استفاده خود را دارند.
ترمز کاسه ای ساختار ساده تری دارد و هزینه تولید و تعمیر و نگهداری آن کمتر است و به همین دلیل بیشتر تولید کنندگان علاقه مند به استفاده از این نوع بر روی تولیدات خود هستند. معمولا در خودرو های سنگین از ترمز کاسه ای استفاده می شود زیرا ترمز کاسه ای را در هر اندازه دلخواه برای هر گونه چرخ به راحتی می توان تولید کرد.
ترمز کاسه ای
ترمز کاسه ای از یک قطعه غالبا چدنی کاسه شکل تشکیل شده که تمامی اجزای تشکیل دهنده ی سیستم ترمز کاسه ای در همین کاسه قرار می گیرد و با استفاده از نیروی هیدرولیکی فشرده شدن پدال ترمز، لنت ها به دیواره ی داخلی کاسه متصل و فشار وارد می کنند.با ایجاد اصطکاک سرعت چرخش کاسه کاهش و در نتیجه سرعت خودرو کم و یا خودرو متوقف می شود.
مزایای ترمز کاسه ای : به دلیل طراحی جمع و جور و بسته هزینه نگهداری و تعمیر آن کمتر است و برای تعویض لنت ها فقط کافی است صفحه محافظ روی کاسه برداشته و کفشک ها باز شود و لنت ها جایگزین شود.کار تعویض لنت ها نیز به سرعت و سهولت انجام شود. معایب : ترمزهای کاسه ای در سرعت های بالا کارکرد مناسبی ندارند. ترمز کاسه ای به علت شکل طراحی در ترمز های شدید حرارت بالایی ایجاد می کنند و در زمان کوتاه به شدت داغ شده و قدرت کنترل کنندگی خود را از دست می دهند. ترمز دیسکی شامل یک قطعه معمولا فلزی مدور به شکل دیسک است.جنس آن معمولا از کربن برای ماشین های با سرعت بالاتر و آهنی برای خودرو های معمولی است.برای خنک سازی بهتر بر روی دیسک ترمز سوراخ هایی ایجاد شده که البته از استحکام دیسک می کاهد. با فشار پدال ترمز توسط راننده با فشار روغن ترمز در پشت هر لنت فشار ایجاد شده و این فشار توسط لنت ها تولید اصطکاک و سرعت چرخش دیسک و چرخ را کاهش می دهد.
مزایای ترمز دیسکی :
سرعت عملکرد آن بالاتر و عکس العمل آن بهتر است.
قدرت باز دارندگی ترمز دیسکی نسبت به ترمز کاسه ای بیشتر است.
کنترل گرما بهتر از سیستم ترمز کاسه ای است.
کنترل راحت تر راننده به روی پدال ترمز.
بررسی آن بدون باز کردن چرخ خودرو میسر است.
ترمز دیسکی خود تنظیم است.
توزیع فشار یکسان بر روی تمام نقاط لنت.
در حال حاضر از ترمز دیسکی بیشتر استفاده می شود بنابراین لنت های متنوعی برای استفاده این سیستم وجود دارد.
اخیرا بر روی لنت های ترمز های دیسکی حسگر هایی قرار می دهند که هنگامی که لنت ها رو به تمام شدن است چراغ هشدار خودرو روشن می شود و به راننده اطلاع داده می شود.
معایب :
ترمز های دیسکی قیمت بالا تری دارند و هزینه نگهداری و تعویض اجزای آن نیز بیشتر است.
لنت ها به دلیل تحمل فشار بیشتر زودتر تمام می شود.
اگر ترمز های عقب دیسکی باشند ترمز دستی کارکرد مناسبی ندارد.
برای ترمز نیروی بیشتری از سوی موتور اعمال می شود و به موتور فشار بیشتری وارد می شود.
تولید دیسک در اندازه های بزرگتر فرآیندی دشوار است و مقرون به صرفه نیست. دیسک های بزرگتر نیز از استحکام کمتری برخوردار هستند به همین دلیل برای خودرو های سنگین بیشتر از ترمز کاسه ای استفاده می شود.
نتیجه گیری
استفاده از ترمز دیسکی مقبولیت و توجیه بیشتری دارد و شرکت های بزرگ تولید کننده خودرو در سایر نقاط جهان نیز بیشتر از این سیستم ترمز در محصولات جدید و مدرن خود استفاده می کنند.